Eserin adı:

Kur’an-ı Kerim

Şehir:

Sultanahmet, İstanbul, Türkiye

Müze:

Türk ve İslam Eserleri Müzesi

About Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Sultanahmet

Eserin asıl sahibi:

Asıl sahibi bilinmiyor. Eser üzerinde Sultan I. Mahmud (H. 1143-1168/ M. 1730-1754) ve Evkaf (Vakıf) müfettişi Derviş Mustafa’nın vakıf mühürleri vardır. Bu mühürlerden Kur’an’ın hangi yapıya ait olduğu tespit edilememekle birlikte bir cami veya türbeye okunmak üzere vakfedildiği anlaşılmaktadır

Eserin yapım tarihi:

H. 9. / M. 15. yüzyılın ikinci yarısı, 1470 civarı

Usta(lar):

Hattatı Esadullah-i Kirmani.

Müze Envanter Numarası:

448

Malzeme ve teknik:

Aharlı kağıt, deri, mürekkep, suluboya, altın yaldız deri ciltte baskı tekniği kullanılmıştır.

Ebatları:

Boy: 41 cm. En: 29 cm

Dönem / Hanedan:

Osmanlı Dönemi

Üretim veya buluntu yeri:

İstanbul.

Tanıtım:

Eser, ince aharlı kağıt üzerine nesih hat ve siyah mürekkeple yazılmıştır. Giiriş zahriyesi, çift sayfa halinde düzenlenmiş, serlevha sure başlıklarının yer aldığı çerçeveler ve hizip gülleri tezhiplerle süslenmiştir. Tezhiplerde, 9. / 15. yüzyıl Türkmen ve Timurlu etkileri gösteren bitkisel kompozisyonlar dikkati çekmektedir.

Eserin deri cildinin, dış kapakları siyah; iç kapakları kahverengi ve kaat'ıdır. Dış ve iç kapaklardaki simetrik düzenleme, palmet salbekli dilimli oval şemse ve yarım salbek biçimindeki köşebentlerden meydana gelir. Şemsenin yüzeyi çiçek, yaprak ve kıvrıkdallardan meydana gelen hatayi üslubunda bitkisel kompozisyonlarla bezenmiştir. Baskı tekniği ile çalışılan ciltte Memluk sanatının etkileri görülmektedir.

Fatih Sultan Mehmed (I. H. 848-850 / M. 1444-1446; II. H. 855-886 / M. 1451-1481) dönemi Osmanlı İmparatorluğu için fetihlerle geçen bir dönemdir. Bununla birlikte Fatih Topkapı Sarayı'nda oluşturduğu nakkaşhanesinde hazinesi için bir çok el yazması hazırlatıp resimletmiştir. önemli bir sanat koruyucusu olan Fatih Sultan Mehmed fethettiği ülkelerdeki sanatçıları da İstanbul'da sarayına davet etmiştir. Bu nedenle eserin cildinde Memluk, tezhibinde Türkmen ve Timurlu etkileri görülmektedir ve eser Kirmanlı bir hattat tarafından yazılmıştır. Bu eser ketebesi bulunmamakla birlikte, kalitesi dikkate alındığında Fatih'in hazinesi için hazırlanmış olmalıdır.

View Short Description

Fatih Sultan Mehmet Topkapı Sarayı'nda bir nakkaşhane kurarak kitap sanatlarının gelişmesine öncülük etmiştir. 9. / 15. yüzyıl sonlarında hazırlanmış olan bu Kur'an, Fatih Sultan Mehmet dönemi kitap sanatını günümüze taşıması açısından önemlidir.

Tarihlendirme:

Ketebesi olmamakla birlikte yazısı, cildi ve tezhiplerinin üslubu 9. / 15. yüzyıl sanatının özelliklerini yansıttığı için 9. / 15. yüzyıla, 1470 civarına tarihlenmektedir.

Eserin müzeye geliş şekli:

1914 yılında Ayasofya I. Mahmud Kütüphanesi'nden getirilmiştir.

Üretim yerinin saptanması:

Hattı, cildi ve tezhibindeki kalite eserin İstanbul'da Saray nakkaşhanesinde hazırlanmış olabileceğini düşündürmektedir. önemli bir sanat koruyucusu olan Fatih Sultan Mehmed fethettiği ülkelerdeki sanatçıları da İstanbul'da sarayındaki nakkaşhanesine davet etmiş ve kütüphanesi için pek çok el yazması hazırlatmıştır.

Seçme Kaynakça:

Artan, T., Denny W.B., çağman, F., Palace of Gold and Light: Treasures from the Topkapı, İstanbul, Washington D.C. 2000, A39

ölçer, N. vd, In Pursuit of Excellence, İstanbul 1993, s.42, Pl. 16A-C, s: 45-47

Raby J.-Tanındı Z., Turkish Bookbinding in the 15th Century, London 1993, s. 50-51.

Roxburgh, D.J. (ed.), Turks a Journey of a Thousand Years, 600-1600, London 2005, kat.no.247, s.290-91, 439.

Citation:

Sevgi Kutluay "Kur’an-ı Kerim" in "Discover Islamic Art", Museum With No Frontiers, 2024. https://islamicart.museumwnf.org/database_item.php?id=object;ISL;tr;Mus01;37;tr

Hazırlayan: Sevgi Kutluay

MWNF Numarası: TR 66

RELATED CONTENT

Related monuments

 Artistic Introduction

 Timeline for this item


On display in

MWNF Galleries

Calligraphy Manuscripts

Download

As PDF (including images) As Word (text only)