Eserin adı:

Kur’an-ı Kerim Cildi

Şehir:

Sultanahmet, İstanbul, Türkiye

Müze:

Türk ve İslam Eserleri Müzesi

About Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Sultanahmet

Eserin asıl sahibi:

Asıl sahibi bilinmiyor. Ancak Kur’an’nın Sultan Ahmed Türbesi’nden 1911 yılında müzeye gelmiş olması, okunmak üzere bu türbeye vakf edildiğini göstermektedir

Eserin yapım tarihi:

H. 1054 / M. 1644

Usta(lar):

Hattatı Mehmed bin Abdurrahman.

Müze Envanter Numarası:

535

Malzeme ve teknik:

Aharlı kağıt, deri, mürekkep, suluboya, altın yaldız, deri ciltte baskı tekniği kullanılmıştır.

Ebatları:

Boy: 66 cm. En: 47 cm

Dönem / Hanedan:

Osmanlı Dönemi

Üretim veya buluntu yeri:

İstanbul.

Tanıtım:

Bordo renkli deri cildinin dış ve iç kapaklarındaki bezemeler kalıp tekniği ile çalışılmıştır. Dış ve iç kapaklarda, geniş bir bordürle çerçevelenen palmet salbekli dilimli gömme oval şemse ve dilimli köşebentler yer almaktadır. Şemse, salbek ve köşebentlerin etrafına altın yaldızla tığ çekilmiştir. Dış ve iç kapaklar arasında iki fark bulunmaktadır: birincisi; iç kapaklarda şemsenin orta zemini dışında tüm bezemeler siyah, şemsenin ortası ise altın yaldız zemin üzerine yapılmış olmasıdır. İkincisi ise; dış kapaktaki bordürlerde bitkisel kompozisyon yer alırken iç kapakta ayet bulunmaktadır. Saz üslubundaki bitkisel kompozisyonların tümü altın yaldızla boyanmıştır. İç kapaklarda bitkisel kompozisyonlarla doldurulmuş oval madalyonlar arasına altın yaldız kullanılarak sülüs hatla “Ayet el-Kürsi” yazılmıştır. Sertabda ise LVI: 77-79 ayeti yer almaktadır. Cilt kapaklarında dolu (bezemeli) ve boş (bezemesiz) alanlar arasındaki denge ve bezemelerdeki yüzey farklılığı, yüzeyde derinlik meydana getirmiştir.

Eser, içleri saz üslubunda bitkisel bezemeli, gömme şemse ve köşebentleriyle 16. yüzyılın ünlü mücelliti Mehmed çelebi'nin Türk cilt sanatında bir ekol haline gelen özelliklerinin Osmanlı saray nakkaşhanesinde 17. yüzyıl ortalarında da devam ettiğini gösteren güzel bir örnektir.

Osmanlı Saray Nakkaşhanesi'nde hazırlanmış olan eser, geleneksel Türk cilt sanatının tüm özelliklerinin büyük bir ustalıkla gözler önüne serildiği önemli bir 11. / 17. yüzyıl örneğidir.

Tarihlendirme:

Ketebesine göre H.1054 / M. 1644 yazılmıştır. Cilt ustasının adı bulunmamakla birlikte bitkisel kompozisyonların üslup özellikleri eserin hattı ile cildinin aynı dönemde hazırlandığını göstermektedir.

Eserin müzeye geliş şekli:

1911 yılında Sultan Ahmed Türbesinden getirilmiştir.

Üretim yerinin saptanması:

Hattı, cildi ve tezhibindeki kalite eserin İstanbul'da saray nakkaşhanesinde hazırlanmış olabileceğini düşündürmektedir.

Seçme Kaynakça:

ölçer, N. vd, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul, 2002, s. 296.

Citation:

Sevgi Kutluay "Kur’an-ı Kerim Cildi" in "Discover Islamic Art", Museum With No Frontiers, 2024. https://islamicart.museumwnf.org/database_item.php?id=object;ISL;tr;Mus01;47;tr

Hazırlayan: Sevgi Kutluay

MWNF Numarası: TR 76